تصفیه فاضلاب
تصفیه فاضلاب یعنی استفاده از مجموعه ای از روش ها و فرآیندها به منظور از بین بردن آلودگی های موجود در فاضلاب و استفاده مجدد از پساب تصفیه شده برای مصارفی همچون کشاورزی و آبیاری فضای سبز.
با توجه به گسترش روز افزون جمعیت، افزایش سطح بهداشت و همچنین تغییر در سبک زندگی انسانها، همگی منجر به افزایش میزان مصرف آب می شود. از سویی دیگر با توجه به بحران جهانی آب، ضرورت بازچرخانی آب و استفاده مجدد از آن به وسیله تصفیه، همه و همه باعث شد تا موضوع تصفیه فاضلاب بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
برای دریافت راهنمای کامل سیستم تصفیه فاضلاب مورد نیاز خود به همراه نقشه جانمایی و برق مصرفی و ریز قیمت ها با شماره های
تماس بگیرید.
تصفیه فاضلاب چیست؟
دنیا با بحران بی آبی مواجه است در حال که سرانه تولید فاضلاب در سراسر دنیا بسیار بالا است. برای استفاده مجدد از پسآبها و فاضلابها و تبدیل آنها به آبی قابل استفاده از تصفیه فاضلاب استفاده میکنند. تصفیه کردن فاضلاب امری بسیار ضروری است که توسط سازهها و تجهیزات مخصوص انجام میگیرد.
تعریف فاضلاب
فاضلاب آب بیکیفیتی است که در ابتدا برای مصارفی از آن استفاده شده و امکان استفاده دوباره آن بدون تصفیه وجود ندارد. فاضلاب به دلیلی آلاینده درون خود و بیماریهایی که به همراه دارد، در صورتی که وارد آب سالم شود آن را آلوده و غیر قابل مصرف خواهد کرد.
منابع تولید فاضلاب
فاضلابها با توجه به محلی که تولید میشوند منشا مختلفی دارند. منشاهای فاضلاب عبارتند از:
- منشا فاضلابهای خانگی استفاده انسانها از آب است، مثلا برای دستشویی، حمام، شست و شو، لباسشویی و… از آب استفاده کرده و سبب تولید فاضلاب میشوند.
- در فاضلابهای صنعتی نیز منشا تولید فاضلاب مصرف آب برای فعالیتهای صنعتی است که بعضی از آنها بسیار سمی و خطرناک هستند.
- فاضلابهای کشاورزی منشا آنها زهکش زمین کشاورزی بوده و حاوی کود شیمیایی و حیوانی است.
- سیلابها میتوانند منشا فاضلاب باشند، آنها همراه با فاضلابهای شهری تصفیه میشوند.
- آبهایی که از طریق درزها و شکافها وارد فاصلابها میشوند یکی از منشاهای فاضلاب به حساب میآیند.
منشا تولید فاضلاب
منشا اصلی تولید فاضلاب ما انسانها هستیم. که عموما به طور مستقیم با تولید فاضلاب بهداشتی، انسانی، خانگی، شهری و … و به طور غیر مستقیم یعنی صنایع در خدمت انسانها، موجب تولید فاضلاب صنعتی می شویم.
انواع فاضلاب
روشهای تصفیه فاضلاب با توجه به انواع فاضلابها با یکدیگر متفاوت هستند؛ بنابراین لازم است ابتدا انواع فاضلابها را بشناسید. فاضلابها با توجه به منشاء آنها و منابع تولیدی که دارند به چند نوع تقسیم بندی میشوند، انواع این فاضلابها عبارتند از:
- فاضلاب بهداشتی
- فاضلاب انسانی
- فاضلاب شهری
- فاضلاب خانگی
- فاضلاب صنعتی (شامل انواع فاضلاب لبنی، نساجی، پتروشیمی و … )
- فاضلاب ناشی از سیلاب
- فاضلاب کشاورزی
فاضلاب بهداشتی
به فاضلابهای انسانی که منشا آنها فعالیتهای انسانی در منازل مسکونی و تجاری هستند، فاضلاب بهداشتی نیز گفته میشود. فاضلابهای بهداشتی خود به دو دسته آب سیاه( فاضلاب ناشی از دستشویی) و آب خاکستری( فاضلاب ناشی از شست و شو ظروف و لباسها و…) تقسیم میشوند. در صورتی که این فاضلابها تصفیه نشوند سبب آلودگی محیط زندگی و رودخانهها خواهند شد.
پارامترهای کمی و کیفی فاضلاب
پارامترهای هر فاضلاب به دو دسته کمی و کیفی تقسیم بندی میشوند. برای اندازه گیری این پارامترها در هر فاضلاب بایستی از آنها نمونه برداری شده و آزمایشات لازم روی نمونه انجام گیرد. پارامترهای کیفی فاضلابها شامل میزان اکسیژن، میزانPH ، میزان مواد معلق در فاضلاب، محلولهای داخل فاضلاب و… هستند. دبی فاضلاب، MCRT، HRT و… جزء پارامترهای کمی فاضلاب محسوب میشوند.
پارامترهای فیزیکی فاضلاب
مواد جامدی که داخل آب فاضلاب وجود دارند، جزء پارامترهای فیزیکی فاضلاب محسوب میشوند. این مواد به صورت جامدات معلق، قابل تهنشین و جامدات محلول در داخل فاضلاب وجود دارند. علاوه بر جامدات، میتوان رنگ، بو، میزان اسیدی بودن فاضلاب، چگالی و دما را جزء پارامترهای فیزیکی فاضلاب به حساب آورد.
پارامترهای شیمیایی فاضلاب
شناسایی و اندازه گیری پارامترهای شیمیایی در عمل تصفیه فاضلاب امری بسیار ضروری است. این پارامترها شامل PH ، قلیایی بودن، بو، میزان فلزات و… هستند. مهمترین پارامتر شیمیایی میزان یون هیدروژنی است که در فاضلاب وجود دارد، این عنصر جزء پارامترهای کیفی به حساب آمده و با انجام آزمایشات به راحتی قابل اندازه گیری است. در صورتی که اشتباهی در اندازه گیری PH خروجی فاضلاب رخ دهد ممکن است خسارات زیادی به محیط زیست وارد شود.
پارامترهای بیولوژیکی فاضلاب
پارامترهای بیولوژیکی فاضلاب در عملیات و نحوه تصفیه آن بسیار تاثیر گذار بوده و تابعی از ترکیبات آلی هستند. پرکاربرد ترین پارامترهای بیولوژیکی در فاضلاب اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی یا همان BOD است. این پارامتر میزان اکسیژنی را که در میکروارگانیسم مصرف شده، تعیین میکند.
اهمیت تصفیه فاضلاب
- جلوگیری از آلودگی آب های زیرزمینی و خاک.
- استفاده مجدد از پساب تصفیه شده جهت مصارف گوناگون.
اهداف تصفیه فاضلاب
تصفیه فاضلاب با اهداف مختلفی برای پاکسازی فاضلابها انجام میگیرد. این اهداف عبارتند از:
- استفاده مجدد و بازیابی فاضلابها
- پاک کردن محیط زیست از آبهای آلوده
- تامین کردن تمامی شرایط بهداشتی برای زندگی مردم
- حذف مواد سمی داخل آب فاضلاب
- از بین بردن پاتوژنها
- تبدیل مواد آلی فساد پذیر به مواد کم ضرر
- حذف عوامل بیماری زا و مواد ناسازگار با محیط زیست
- حذف مواد آلی، که عامل اصلی بو و تعفن فاضلاب هستند و قابلیت تجزیه توسط میکروارگانیسم ها را دارند.
- جدا کردن مواد شناور و معلق
- کاهش کدورت و رنگ (تا حد مجاز و استاندارد آن)
چرا باید فاضلاب تصفیه شود؟
فاضلابها در صورتی که تصفیه نشوند عامل انتقال و تکثیر بسیاری از بیماریهای واگیر خواهند شد. علاوه بر این جهان با بحران کم آبی رو به رو است؛ بنابراین با تصفیه فاضلابها و استفاده مجدد از آنها تا حدود زیادی میتوان با این بحران مقابله کرد.
مزایای تصفیه فاضلاب
تصفیه کردن فاضلاب برای انسانها و محیط زیست مزایای بسیار زیادی دارد. به طور کلی این مزایا عبارتند از:
- تولید کود
- تولید انرژی
- کاهش انواع بیماریهای واگیر
- افزایش فضای سبز با آبیاری توسط فاضلاب تصفیه شده
- جلوگیری از آلودگی رودخانهها و ایجاد بوی بد در محیط اطراف آنها
کاربرد تصفیه فاضلاب
یکی از عمدهترین کاربردهای تصفیه فاضلاب تولید انرژی از گاز متان فاضلاب است. فاضلابها حاوی گاز متان فراوانی هستند که میتوان به وسیله آن انرژی تولید کرد. کاربرد دیگر آن، تامین آب فضاهای سبز است. آبی که از تصفیه فاضلاب به دست میآید از آن برای آبیاری فضاهای سبز استفاده میکنند.
تصفیه کردن فاضلابها از چندین جهت کاربرد دارد. مهمترین این کاربردها عبارتند از:
- آبیاری زمینهای کشاورزی
- تولید انرژی
- تولید کود طبیعی
فضای مورد نیاز برای احداث تصفیه فاضلاب
فضایی که برای احداث تجهیزات تصفیه فاضلاب مورد نیاز است به میزان دبی فاضلاب وابسته است. معمولا برای فاضلابهای کوچک به فضای کمی نیاز بوده و حتی میتوان سیستم مورد نظر را زیر زمین نصب کرد. معمولا فاضلابهای با حجم بیشتر به فضای بزرگتر و بیشتری برای نصب تجهیزات نیاز است.
استاندارد خروجی تصفیه فاضلاب
تمامی کشورها با توجه به نوع مصرف پسآب فاضلاب، قوانین و استانداردهایی در نظر گرفتهاند. در ایران نیز تمامی این استانداردها مشخص شده و در نهایت با اندازهگیری پارامترهای خروجی میتوان پسآبی استاندارد وارد محیط زیست کرد.
انواع تصفیه فاضلاب از لحاظ جنس سازه و مقایسه آنها
تصفیه فاضلاب از نظر جنس سازه به سه دسته بتنی، فلزی و پلی اتیلنی تقسیم بندی میشود. در هر کدام از این سازهها تمامی مراحل تصفیه کردن فاضلاب به طور کامل انجام میشود. در صورتی که میزان حجم فاضلاب ورودی به واحد تصفیه بالا بوده و میزان آلایندگی آن زیاد باشد، از سازههای بتنی برای ساخت تصفیه خانه فاضلاب استفاده میکنند. سازههای تصفیه بتنی نسبت به نوع فلزی طول عمر بیشتری داشته و امکان اجرای آنها به صورت فنی وجود دارد. سازههای پلی اتیلنی تصفیه کننده فاضلاب نسبت به سازههای فلزی قیمت بالاتری دارند، اما دارای مقاومت بالاتر و نصب آسانتری هستند؛ بنابراین میتوان گفت ساز پلی اتیلنی مزیتهای بیشتری نسبت به سازههای فلزی تصفیه کننده فاضلاب دارد.
مراحل تصفیه فاضلاب
تصفیه اولیه یا مقدماتی یا فیزیکی (Primary wastewater treatment):
اولین مرحله تصفیه فاضلاب، تصفیه مقدماتی یا همان پیش تصفیه است. در این مرحله به ترتیب از آشغالگیری، حوضچه دانه گیر، متعادل ساز، چربیگیر و اسکیمر با هدف حذف مواد جامد موجود در فاضلاب استفاده می شود. در مرحله فیزیکی بیشتر از نصف جامدات داخل فاضلاب جداسازی شده و از بین خواهند رفت.
تصفیه ثانویه یا بیولوژیکی (Secondary wastewater treatment):
دومین مرحله تصفیه فاضلاب، تصفیه ثانویه یا همان تصفیه تکمیلی است. در این مرحله از روش های بیولوژیکی نظیر بیهوازی، هوازی و روش های فیزیکو شیمیایی نظیر انعقاد و لخته سازی استفاده می شود. در مرحله ثانویه یا بیولوژیکی به وسیله روش هوازی و بی هوازی، باکتریها و میکروبهای داخل فاضلاب را نابود کرده و آنها را از بین میبرند. در این مرحله به طور کامل مواد جامد جداسازی شده و از طریق تبدیلات بیولوژیکی مواد آلی داخل فاضلاب نیز لخته شده و از جداسازی میشوند. با توجه به عملیاتهایی که در این مرحله برای پاک سازی فاضلاب انجام میشود، لازم به صرف هزینه بیشتری نسبت به مرحله اول است.
تصفیه نهایی یا پیشرفته (Additional wastewater treatment):
سومین مرحله تصفیه فاضلاب، تصفیه پیشرفته است. در ان مرحله از روش هایی همچون ازن زنی، اشعه uv، فیلتراسیون مولتی مدیا و در برخی موارد اسمز معکوس استفاده می شود. برای تبدیل فاضلاب به پسآبی استاندارد بایستی آن را به طور کامل پاک سازی کرد. مرحله تصفیه پیشرفته جزء مرحله پایانی تصفیه فاضلاب است. در این مرحله با استفاده از عملیات نیترات زدایی، نمک زدایی، حذف تمامی فسفر و نیتروژن داخل فاضلاب و… پسآب فاضلاب را به آبی استاندارد با قابلیت مصرف دوباره تبدیل میکنند.
مراحل ذکر شده در بالا مراحل کلی تصفیه می باشد، مراحل جزئی تر تصفیه فاضلاب شامل مراحل زیر می گردد.
تصفیه کردن فاضلاب مانند بسیاری از فرآیندهای موجود از مراحلی متعددی برخوردار بوده که البته این مراحل با توجه به نوع فاضلاب ممکن است متغیر باشد.
انواع راکتورهای تصفیه فاضلاب
عملیات تصفیه کردن فاضلاب در حوضچههایی انجام میگیرد که به آنها راکتور گفته میشود. راکتورها به چند دسته تقسیم میشوند که عبارتند از:
- راکتور بسته
- راکتور اختلاط کامل
- راکتور پیستونی
- راکتور اختلاط کامل سری
- راکتور با بستر پر شده
- راکتور با بستر شناور
محاسبه فاضلاب تولیدی از روی آب مصرفی
میزان فاضلاب تولید شده دارای رابطه مستقیم با حجم آب مصرفی است. در صورتی که میزان مصرف آب هر فرد در جامعه را تخمین زد، به راحتی میتوان فقط با داشتن یک ضریب، حجم فاضلاب تولیدی را نیز محاسبه کرد.
آنالیز فاضلاب و پارامترهای آلودگی و کیفیت فاضلاب
برای تصفیه کردن فاضلاب با روش لجن فعال آنالیز فاضلاب بسیار پر اهمیت است. به کمک آنالیز میتوان میزان حجم اکسیژن، تولید لجن و حجم حوض هوادهی را به راحتی به دست آورد. در آنالیز فاضلاب پارامترهای کیفیت و آلودگی را در سه دسته تقسیم بندی میکنند، این سه دسته عبارتند از:
- پارامترهای فیزیکی
- پارامترهای شیمیایی
- پارامترهای بیولوژیکی
تصفیه فاضلاب برای کشاورزی
مهمترین هدف از تصفیه کردن فاضلاب، استفاده از پسآب آن برای آبیاریهای زمین کشاورزی است. فاضلابی که تصفیه میشود، میزان کیفیت آن به میزانی خواهد رسید که در این بحران کم آبی به امورات کشاورزی کمک کند. بسیاری از کشاورزان امروزه برای آبیاری زمینهای خود از این نوع آبها استفاده میکنند.
واحدهای سیستم تصفیه فاضلاب
آشغال گیری
یکی از اولین و مهم ترین مراحل تصفیه کردن فاضلاب های شهری مرحله آشغالگیری است. در این مرحله به عنوان مرحله مقدماتی نیز شناخته می شود تمامی آشغال های بزرگ و جامد معلق در فاضلاب به کلی حذف خواهند شد. آشغال های بزرگ به طور کلی شامل موادی همچون تکه های چوب، پارچه و از این قبیل موارد می باشند که این مواد توسط دستگاه های آشغالگیر که از جنس صفحات توری هستند، جمع آوری می شوند. ناگفته نماند که دستگاه های آشغالگیر در نمونه های دستی و مکانیکی طراحی و ساخته می شوند که بکارگیری هر یک از آن ها بستگی به نوع تصفیه خانه و شرایط موجود خواهد داشت.
دانه گیری
دانه گیری به عنوان مرحله دوم در تصفیه فاضلاب محسوب شده که در این مرحله دانه های ریز از فاضلاب جدا خواهند شد. وجود دانه های ریز درون آب می تواند موجب مشکلاتی برای خطوط انتقال آب شود به همین جهت نیاز است تا با استفاده از روش هایی اینگونه ذرات را از آب حذف نمود. معمولا حوضچه های مخصوص دانه گیری در مسیر های انتقال فاضلاب تعبیه می شود که البته مدل این حوضچه ها کاملا بستگی به نوع فاضلاب خواهد داشت. همچنین درون این حوضچه ها از دستگاه های دانه گیری برای این منظور استفاده می شود که بسته به شرایط موجود به صورت جریان های چرخشی و گردابی تمامی ذرات ریز درون آب را از آن جدا می کنند.
ته نشینی
ته نشینی ذرات معلق در آب به عنوان مرحله دیگری از تصفیه فاضلاب محسوب شده که در این مرحله با استفاده از حوضچه یا مخزن های مخصوص ته نشینی فرآیند ته نشینی ذرات معلق با گذشت مدت زمانی معینی انجام می پذیرد. در این روش درصد زیادی از ذرات موجود در آب ته نشین خواهند شد که البته همچنان برخی دیگر از مواد زاید درون آب باقی می مانند که باید به روش های دیگر از آب خارج شوند.
حذف مواد بیولوژیکی
یکی دیگر از مراحل تصفیه فاضلاب حذف مواد بیولوژیکی است. تمامی اقدامات انجام شده تا مرحله ته نشینی برای حذف مواد جامد و معلق درون آب بوده و از این مرحله به بعد تمامی فرآیند ها جهت حذف مواد بیولوژیکی از آب به کار برده می شوند. ناگفته نماند که حذف مواد بیولوژیکی در تصفیه فاضلاب با توجه به نوع فاضلاب کاملا متفاوت بوده و از روش های مختلفی برای هر یک استفاده می شود. اما در میان روش های موجود می توان به روش لجن فعال و روش لجن فعال با هوادهی گسترده اشاره نمود. پس از حذف مواد بیولوژیکی در تصفیه فاضلاب همچنان برخی از فلزات و مواد شیمیایی درون آب باقی می مانند که این مواد اگر به درون محیط زیست وارد شوند ممکن است موجب تاثیرگذاری منفی در آن شوند و به همین منظور نیاز است تا این گونه مواد از آب حذف شوند.
تصفیه شیمیایی
تصفیه شیمیایی به عنوان یکی دیگر از مراحل تصفیه فاضلاب محسوب شده که در طی آن تمامی مواد آلی، فلزات سنگین و مواد شیمیایی به کلی از فاضلاب حذف می شوند. در حال حاضر روش های زیادی برای انجام این فرآیند موجود می باشد که در این بین می توان به گندزدایی با اشعه UV، پکیج های کلرزنی اشاره نمود. استفاده از روش های یاد شده در تصفیه فاضلاب بسیار کاربردی بوده و تقریبا در اکثر تصفیه خانه ها از یکی از این روش ها بهره گیری می شود.
تخلیه لجن
تخلیه لجن به عنوان آخرین مرحله در تصفیه فاضلاب به شمار می آید که در طی آن لجن باقی مانده در کف آب باید به صورت کامل حذف شود. ناگفته نماند که در مرحله تخلیه لجن، خشک کردن آن به عنوان یکی از موارد کلیدی به شمار می آید که این موضوع توسط فیلتر پرس و برخی دیگر از تجهیزات موجود انجام می گیرد.
علت تصفیه فاضلاب
اولین علتی که می توان برای پاسخ به این سوال آورد، محیط زیست است. مراقبت از محیط زیست و سلامت انسان ها در اولویت هر کشوری قرار دارد و همین دلیل باعث شده این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار باشد. حفظ رودخانه ها و آب های آزاد که زیستگاه ماهی ها و آبزیان می باشند، یکی دیگر از دلایل تصفیه آب های آلوده است.
از دیگر علت های تصفیه آب های آلوده، تفریح و افزایش کیفیت زندگی بشر می باشد. آب یکی از اساسی ترین موادی است که انسان برای زنده ماندن به آن نیاز دارد و در کنار آن داشتن یک زندگی آرام و محیطی پاکیزه امید بیشتری به زندگی می دهد.
تفریحات سالم مثل شنا، ماهیگیری، قایقرانی و پیک نیک ها آن هم در فضایی سالم و تمیز حس بهتری به انسان می دهد. پس تصفیه فاضلاب انسانی برای هر کشوری یک ضرورت محسوب می شود. تصور کنید که آب های استفاده شده و آلوده توسط انسان، تصفیه نشود. چه بیماری های جدیدی ممکن است ایجاد شود؟
حجم بیشتر کره زمین را آب ها تشکیل داده اند و اگر آب های آلوده به آنها ورود پیدا کنند، تمام زمین را آلودگی و بیماری در بر می گیرد. تصفیه این نوع آب ها می تواند یک تضمین برای سالم ماندن و دفع بیماری برای انسان ها باشد.
روش های تصفیه فاضلاب
با توجه به اینکه آلاینده های موجود در فاضلاب از ویژگی های گوناگونی برخوردار هستند می بایست روش های گوناگونی برای تصفیه آن انتخاب کرد تا بتوان همه آها را از جریان فاضلاب حذف نمود. روش های تصفیه فاضلاب را به سه دسته کلی تقسیم می کنیم:
- روش فیزیکی
- روش شیمیایی
- روش بیولوژیکی
به ندرت می توان انتظار داشت که یکی از روش های فوق ویژگی های تصفیه خانه فاضلاب را به صورت کامل ندارند؛ بنابراین همیشه تلفیقی از روش های گفته شده جهت تصفیه مورد استفاده قرار می گیرد.
روش فیزیکی
تصفیه به وسیله نیروهای فیزیکی را تصفیه فیزیکی فاضلاب می گویند. حال این تصفیه فیزیکی می تواند حاصل از ته نشینی مواد جامد موجود در فاضلاب به واسطه نیروی ثقل یا شناور شدن چربی و روغن موجود در فاضلاب به واسطه چگالی کمتر از آب باشد؛ اما چیزی که در بین همه روش های فیزیکی مشترک است این است که از هیچ واکنش شیمیایی و یا فرآیند بیولوژکی در پکیج تصفیه فاضلاب استفاده نمی شود.
از روش های دیگر تصفیه فیزیکی فاضلاب می توان به آشغالگیری، دانه گیری، شناور سازی، فیلتراسیون و … اشاره نمود که وجه مشترک تمامی آنها در فرآیند تصفیه استفاده از نیروی فیزیکی برای تصفیه خانه فاضلاب می باشد. تصفیه فیزیکی فاضلاب به دلیل راحتی و عدم صرف انرژی و هزینه زیاد، معمولا در همه تصفیه خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
روش شیمیایی
به هر روشی که در آن از مواد شیمیایی برای تصفیه خانه فاضلاب استفاده شود، تصفیه شیمیایی فاضلاب می گویند. تصفیه شیمیایی فاضلاب به دلیل استفاده از مواد شیمیایی و همچنین پیچیدگی طراحی و ساخت این سیستم ها از قیمت بالاتری نسبت به سایر روش ها برخوردار است.
در تصفیه فاضلاب صنعتی استفاده از روش های شیمیایی امری گریز ناپذیر است؛ چرا که اگر بخواهیم از روش های فیزیکی و بیولوژیک برای تصفیه این نوع فاضلاب استفاده کنیم برای احداث تصفیه خانه به ابعاد بزرگی نیاز داریم و اینکه روش های فیزیکی و بیولوژیک تصفیه، توان تصفیه فاضلاب صنعتی را ندارند.
روش هایی که در تصفیه شیمیایی استفاده می شود اعم از تنظیم PH، گندزدایی با کلر، انعقاد، لخته سازی و ترسیب می باشد.
روش بیولوژیکی
تصفیه به وسیله فرآیندهای بیولوژیکی یکی از پرکاربرد ترین روش ها در پکیج تصفیه فاضلاب می باشد. تصفیه بیولوژیکی فاضلاب به وسیله موجودات زنده ای به نام میکروارگانیسم ها انجام می شود. در این نوع تصفیه از هیچ گونه مواد شیمیایی و یا نیروی فیزیکی استفاده نمی شود و تنها شرایط رشد و تکثیر برای میکروارگانیسم ها که عامل اصلی تصفیه می باشند، محیا می گردد.
تصفیه فاضلاب صنعتی به روش بیولوژیکی به سه زیر شاخه تصفیه هوازی، تصفیه بی هوازی فاضلاب و تصفیه آنوکسیک فاضلاب تقسیم بندی می شوند. امروزه در اکثر تصفیه خانه های موجود در جهان از این روش برای تصفیه استفاده می شود. تصفیه بیولوژکی فاضلاب جزء تصفیه تکمیلی و یا ثانویه فاضلاب شناخته می شود که از روش های تصفیه مقدماتی فاضلاب می توان به روش های فیزیکی اشاره نمود.
جدول سطوح تصفیه
سطوح تصفیه | شرح |
مقدماتی | زدایش اجزای اصلی فاضلاب نظیر سنگ ها، چوبها، شناورها، ماسه ها و چربی هایی که ممکن است باعث تعمیرات یا مشکلات عملیاتی با بهره برداری، فرایند و سامانه های مرتبط تصفیه شود. |
اولیه | زدایش یک قسمت ازمواد جامد معلق و مواد آلی از فاضلاب |
اولیه پیشترفته | زدایش بیشتر مواد جامد معلق و مواد آلی از فاضلاب. به طور نمونه، به وسیله افزودن مواد شمیایی یا استفاده از صافی؛ کامل شده است. |
تانویه | زدایش مواد آلی تجزیه پذیر زیستی (در محلول یا معلق) و مواد جامد معلق. ضدعفونی نیز به طور نمونه در مشخصات تصیفیه ثاویه متداول، لحاظ شده است. |
ثانویه با زدایش
مواد مغذی |
زدایش مواد آلی تجزیه پذیر زیستی، مواد جامد معلق و مواد مغذی (نیتروژن، فسفر یا نیتروژن و فسفر، هر دو)
|
سومین | زدایش مواد جام معلق ته نشین شده (پس از تصفیه ثانویه) معمولا به وسیله صافی بادامنه متوسط یا ریز غربالها. ضدعفونی نیز به طور نمونه، یک قسمت از تصفیه سوم است. اغلب این تعریف شامل زدایش مواد مغذی نیز می گردد. |
پیشترفته | زدایش مواد حل نشده و معلق باقیمانده پس از تصفیه بیولوژیکی معمولا هنگامی که کاربرد های استفاده مجدد مورد نیاز است. |
انواع فرآیندهای تصفیه فاضلاب به روش بیولوژیکی
- فرآیند لجن فعال
- فرآیند لجن فعال با هوادهی گسترده
- فرآیند A2O
- فرآیند MBBR
- فرآیند IFAS
روش های تصفیه بیولوژیکی فاضلاب
پس از انجام تصفیه اولیه فاضلاب تصفیه ثانویه آن که به تصفیه بیولوژیکی نیز معروف است انجام می شود. در تصفیه بیولوژیکی اساس کار بر تغذیه میکروارگانیسم ها از مواد آلی (محلول و نامحلول) موجود در فاضلاب استوار است. میکروارگانیسم ها در کنار سایر مواد جهت ادامه حیات خود بها اکسیژن نیاز دارند.
تصفیه بیولوژیکی فاضلاب
فرآیند لجن فعال
یکی از رایج ترین روش های تصفیه بیولوژیکی هوازی از نوع رشد معلق، روش لجن فعال می باشد. در فرآیند لجن فعال ابتدا فاضلاب وارد حوضچه ته نشینی اولیه می شود تا به وسیله روش فیزیکی تصفیه یعنی ته نشینی و شناورسازی مواد جامد و چربی و روغن از آن حذف گردد. در این قسمت حدود 40% درصد مواد جامد در فاضلاب از بین می رود.
سپس وارد مخزن هوادهی می شود و به وسیله هوادهی سطحی و یا عمقی، هوادهی می شود. هوادهی عمقی به وسیله بلوئر هوا و پایپینگ و دیفیوزر به کف مخزن هوادهی تزریق می شود. هوادهی در روش هوادهی سطحی، به وسیله اختلاط هوا با فاضلاب توسط یک میکسر و پروانه که بر روی مخزن هوادهی تعبیه شده انجام می شود. در این مرحله میکروارگانیسم ها، بافت های مرده، مواد معدنی و مواد آلی از بین می روند.
بعد از هوادهی وارد مخزن ته نشینی ثانویه می گردد تا لخته های لجنی که در مخزن هوادهی تشکیل شده اند، در آنجا ته نشین شوند و پساب شفاف از سرریز های مخزن ته نشینی وارد مخزن کلر زنی گردد. علاوه بر اینکه این روش مزیت های زیادی دارد، دارای یک عیب، آن هم بزرگ بودن تانک هوادهی، می باشد.
مزیت های این روش عبارت است از:
- با کیفیت بودن فاضلاب خروجی
- کمتر بودن لجن در آن
- نصب و راه اندازی آسان آن
- تصفیه فاضلاب های سمی
فرآیند لجن فعال با هوادهی گسترده
فرآیند لجن فعال با هوادهی گسترده (Extended Aeration Activated Sludge) همان فرآیند لجن فعال می باشد که برای راندمان بهتر سیستم تصفیه و افزایش کارایی تصفیه خانه و کاهش حجم لجن تولید شده نسبت به فرآیند لجن فعال، اصلاحاتی در آن صورت گرفته است.
این اصلاحات شامل حذف واحد ته نشینی اولیه و افزایش حجم مخزن هوادهی می باشد تا لجن دفعی کاهش و مقاومت سیستم نسبت به شوک های کمی و کیفی افزایش یابد. از این روش برای پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی انسانی، فاض لاب خانگی و فاضلاب شهری استفاده می گردد.
فرآیند A2O
فرآیند تکمیل شده لجن فعال هوادهی گسترده روش A2O می باشد که علاوه بر کارایی سیستم لجن فعال با اضافه شدن دو واحد بیولوژیکی بی هوازی آنوکسیکس قابلیت حذف نیترات و فسفات از جریان فاضلاب را نیز داراست و خروجی این سیستم تصفیه، قابلیت تخلیه به آب های سطحی و چاه جاذب را دارا می باشد
فرآیند MBBR
لجن فعال با هوادهی گستره، اساس سیستم این روش می باشد با این تفاوت که از نوع رشد چسبیده است و میکروارگانیسم ها در حوض هوادهی معلق نیستند و بر روی مدیا های شناور قرار دارند. این سیستم پایداری زیادی در برابر شوک های کمی و کیفی فاضلاب دارد و حجم پکیج تصفیه فاضلاب نیز کمتر از پکیج به روش لجن فعال می باشد. از معایب این سیستم نبود نظارت بر تولید مدیا مرغوب در داخل کشور و قیمت بالا و موانع واردات مدیا از خارج از کشور می باشد.
فرآیند IFAS
اساس این سیسم نیز لجن فعال هوادهی گسترده می باشد و هچون سیستم MBBR از نوع رشد چسبیده است. با این تفاوت که مدیا ها در این سیستم از نوع ثابت می باشند و میکروارگانیسم ها بر روی آنها رشد و تکثیر می یابند. این سیستم مقاومت خوبی در برابر شوک های وارده دارد و فضای اِشغالی آن نیز بر مراتب کمتر از تصفیه خانه فاضلاب به روش لجن فعال هوادهی گسترده است.
از معایب این سیستم نیز باید به عدم نظارت مناسب بر تولید مدیا با کیفیت در داخل کشور و همچنین مشکلات واردات از سایر کشور ها اشاره نمود.
شرکت تمدن تصفیه با تجربه چندین ساله در زمینه تولید پکیج تصفیه فاضلاب و ساختن انواع پکیج های فاضلابی از فعال ترین شرکت ها در این زمینه به شمار می آید. شما می توانید برای مشاوره و خرید پکیج ها با شماره های 09122002358 و 02632760672 تماس بگیرید.
شرکت تمدن تصفیه، مفتخر است با انجام پروژه های تصفیه فاضلاب بهداشتی انسانی گامی هر چند کوچک اما موثر در راستای توسعه پایدار کشور و حفظ و حراست از محیط زیست و زندگی نسل های آینده بر دارد. مجموعه هایی که تصفیه فاضلابشان را به شرکت ما سپرده اند عبارت اند از:
وزارت کشور، وزارت علوم، وزارت صنایع و معادن، وزارت بهداشت، وزارت نفت، قرارگاه خاتم الانبیاء، شرکت مپنا، شرکت کیسون و سایر شرکت های خصوصی.
مطالب مرتبط: