شبکه های غير متعارف فاضلاب
در اواخر دهه 1960 ميلادی مشخص و مسلم شد كه هزينه احداث شبكه جمع آوری فاضلاب ثقلی (روش متعارف) در مناطق روستايی و جوامع كوچك هزينه تصفيه فاضلاب و دفع فاضلاب را تحت الشعاع خود قرار داده و بين هزينه جمعآوری فاضلاب، تصفيه فاضلاب و دفع فاضلاب تناسبی وجود ندارد.با توجه به اين مطلب كوشش هايی برای ابداع شبكههای جمع آوری فاضلاب جديد كه با هزينه كمتر بتواند نيازهای جوامع كوچك را مرتفع ساخته و بيش از 80 درصد كارايی يك شبكه و تصفيه خانههای متمركز را در برگيرد، شروع گرديد..
در بسياری از مناطق روستايی و نيز شهرهايی كه بافت قديمی دارند به دليل وجود مشكلاتی از قبيل كم بودن جمعيت و پراكندگی منازل (روستاها) و وضعيت خاص توپوگرافی، بالا بودن سطح آب زيرزمينی، ناپايداری جنس خاك، سنگلاخی بودن زمين، كمعرض بودن معابر عمومی، عدم امكان گودبرداريهای عميق و استفاده از سيستم شبكه فاضلاب ثقلی متعارف عملی و مقرون به صرفه نبوده لذا برای غلبه يافتن بر مشكلات بالا روشهای ديگر جمع آوری فاضلاب مد نظر قرار گرفته است که می توان آنها را شيوه های نامتعارف جمع آوری فاضلاب ناميد. اين روشها عبارتند از :
1 – سيستم فاضلابرو ثقلی با قطر كوچك
2- سيستم فاضلابرو تحت فشار با پمپ خرد كن
3- سيستم فاضلابرو تحت خلاء
4- شبكه ساده و جمع آوری فاضلاب
5- فاضلابروی تحت فشار خروجی سپتيك تانك
سيستم فاضلابرو ثقلی با قطر كوچك به نام شبكه جمع آوری فاضلاب ته نشينی شده نيز شناخته میشود.
استفاده از روش اول و چهارم برای مناطق كم درآمد خصوصاً در كشورهای در حال توسعه پيشنهاد شده است در سال 1985بانك جهانی دو روش اشاره شده را مورد تاييد قرار داده و در سال 1994 برنامه توسعه سازمان ملل راهنمای طراحی شبكه ساده جمع آوری فاضلاب را براساس حداقل تنش كششی منتشر كرده است.